Nieuws

Kerstgroen: Hulst, Mistletoe, Laurier, Rozemarijn, Lavendel

 De kerstboom is een spar

Sparren worden vooral gebruikt als kerstboom en dat is door de jaren heen eigenlijk altijd zo geweest. We zingen alleen over een ‘dennenboom’ omdat dit de vertaling is van het Duitse liedje ‘O, Tannenbaum’. De vertaling ‘den’ is niet fout maar ook ‘spar’ is een goede vertaling, het zingt alleen misschien iets lastiger. De sparren worden versierd als kerstbomen maar naast de spar gebruiken we meer kerstgroen.

Hulst tijdens de kerst

Hulst wordt al eeuwenlang gebruikt als versiering in het huis tijdens de donkere wintermaanden. De hulst was meer dan alleen decoratie, de stekelige bladeren hielden de demonen en heksen op afstand maar de plant bracht vooral geluk in een huishouden. De Romeinen gebruikten veel bij het Saturnalia, waarschijnlijk werd dit rond 17 december gevierd.

In het oude Engeland werd hulst als ‘mannelijk’ gezien en de plant zou vooral mannen beschermen en geluk brengen. Hedera of klimop was een vrouwelijke plant en beschermde de vrouwen. Bracht je in de wintermaanden eerst de hulst in huis dan zou de man de rest van het jaar de baas zijn, werd de klimop als eerste gebruikt dan was de vrouw de baas. Maar had de hulst geen stekelige bladeren dan was de vrouw de rest van het jaar ook 'heer en meester'.

Hulst was opmerkelijke in de donkere maanden, de plant bleef groen en kreeg zelfs prachtige rode bessen. De Engelse druïden zagen de plant als heilig hierdoor. De hulst stond voor vruchtbaarheid en eeuwig leven. De plant bracht ook een dilemma, de plant in huis halen bracht geluk maar...een hulstboom kappen bracht ongeluk. Enige voorzichtigheid was hier wel op zijn plaats. Hulst was ook een prima bliksemafleider.

De eerste christenen namen de symbolische betekenis van de plant over van de Romeinen en Germanen maar gaven er een christelijke draai aan. De rode besjes aan de takken zijn symbool voor het bloed van Jezus tijdens de kruisiging. Een oud verhaal verteld over witte besjes aan de hulst, pas na de kruisiging zouden de besje rood zijn geworden. De stekelig bladeren van de hulst zijn de symbolische doornenkroon van Jezus. Een deel van het kruis zou gemaakt zijn van hout van de hulst maar een ander verhaal beschrijft dat de hulst na de 'dood' van Jezus groeide aan de voet van het kruis.

Rozemarijn hoort bij Maria

Het kruid rozemarijn is vooral verbonden met Maria, het zou haar lievelingskruid zijn geweest. Maria zou tijdens de vlucht naar Egypte haar blauwe mantel over een rozemarijnstruik hebben gegooid en de bloemen van de struik werden hierop spontaan blauw. In de middeleeuwen werd het kruid op de grond gestrooid tijdens de kerstdagen.

Het gebruik van rozemarijn was toen al oud. De Egyptenaren gebruikten het kruid tijdens de rituelen rondom het balsemen en het werd in veel andere culturen in de graven gestrooid. Rozemarijn is goed voor het geheugen en toonde dat de overledene niet vergeten zou worden. Het werd ook gebruikt in het kapsel van bruiden als herinnering aan de huwelijksbelofte. Tijdens de kerstdagen herinnert rozemarijn aan de geboorte van Jezus.

Laurier staat voor overwinning

Laurier hoort bij Apollo, de zonnegod, de winter is bijna voorbij en de zacht lente is in aantocht! Vooral door de verbinding met de zonnegod van Romeinen werd de laurier een kruid voor de kersttijd. De groene bladeren werden tijdens de Joelfeesten van de Germanen gebruikt en kwamen weer terug in de symboliek van de christenen.

De laurier staat voor overwinning, hij wordt al eeuwen gebruikt in kransen voor winnaars. In de kersttijd staat het kruid voor de overwinning van het goede, God heeft de duivel overwonnen.

Hedera of klimop blijft altijd groen

De altijd groen blijvende plant staat voor de eeuwigheid en wordt nu nog gebruikt op graven. Klimop moet zich ergens aan hechten om te kunnen groeien. We moeten naar de steun van God zoeken in ons leven, alleen met die steun kunnen we 'hogerop' komen. Deze betekenis maakt de plant vooral geschikt als versiering voor de kersttijd. De klimop wordt in Duitsland op de kerkenmuren gebruikt, de plant zou bescherming bieden tegen blikseminslag!